(Nederlandse vertaling Peter Bakker)
Het is weer kersttijd – en wat zou deze tijd van het jaar zijn zonder kerstmuziek? Velen van ons beginnen de dagen tot Kerstmis te tellen vanaf het moment dat “Last Christmas” ons verrast in een winkelcentrum ergens rond 20 november. Met de aanhoudende coronapandemie bevelen de gezondheidsautoriteiten in verschillende landen aan dat mensen niet zingen op kerstavond zoals anders gebruikelijk is – een aanbeveling die sinds eind november aanhoudende media-aandacht krijgt. We kunnen geen genoeg krijgen van kerstliedjes!
Of misschien is kerstmuziek gewoon niet jouw ding. Is het echt mogelijk om in december naar “All I Want for Christmas is You” te luisteren zonder gek te worden, denk je misschien. Ik bedoel, ik zou zeggen van wel, maar … ik snap het. Jij hebt iets nieuws nodig – iets anders! Ik heb op internet rondgesnoven en Twitter om hulp gevraagd, en nu ben ik trots om U te presenteren: DAT NOEM IK NOU TALIGE KERSTDAGEN!: 27 kerstliedjes in talen en dialecten die je (misschien) niet gewend bent om deze gezangen in te horen!
Hator, Hator (Baskisch)
Een klassiek kerstlied in het Baskisch, de enige geïsoleerde taal in Europa. Hator, hator betekent ‘Kom, kom’ – de eerste paar regels van het lied kunnen vertaald worden als “Kom naar huis, kom naar huis, kleine jongen – kom naar huis en eet geroosterde kastanjes om kerstnacht te vieren.”
Den Synnejysk Julesang (Zuid-Jutlands)
‘Het Zuid-Jutlandse Kerstlied’ is een versie van “The 12 days of Christmas” in het Zuid-Jutlands, een dialect uit het zuiden van Denemarken. In het lied beschrijft de zanger verschillende dingen die hun grootmoeder hen voor Kerstmis meebracht, waaronder een marsepeinen varken, zes gekarameliseerde aardappelen en vijf flessen schnaps!
A Natale Puoi (Italiaans)
De eerste regels van dit Italiaanse kerstlied luiden: “Als het Kerstmis is, kun je doen wat je nooit kunt doen; je kunt weer beginnen te spelen, je kunt weer gaan dromen.”
Talj, talj (Arabisch)
Talj, talj (’Sneeuw, sneeuw’) komt uit Libanon en wordt gezongen door Fairuz, een van de beroemdste en meest geprezen zangers van de Arabische wereld, Fairuz.
Merry & Happy (Koreaans)
De Koreaanse popmuziekscene is enorm omvangrijk, en natuurlijk zijn er ook nogal wat kerstliedjes om uit te kiezen. Hier is er een van de meidengroep TWICE (tweemaal).
Quan Somrius (Catalaans)
Quan Somrius (’Wanneer je glimlacht’) is een samenwerking tussen verschillende Catalaans sprekende en zingende popgroepen ter gelegenheid van Kerstmis!
I Yust Go Nuts at Christmas (Zweeds-Amerikaans Engels)
Het populaire Zweeds-Amerikaanse personage Yorgi Yorgesson van de Noors-Amerikaanse komiek Harry Stewart had in 1949 een behoorlijke kersthit – luister hier eens naar!
Oi, koledo (Bulgaars)
Dit is een Bulgaars kerstlied. De titel kan vertaald worden als ‘Oh, Kerstmis’.
Mama, Donde Estan los Jugetes (Spaans)
Ik kreeg een paar verschillende suggesties voor Spaanse kerstliedjes, maar ik moest gewoon deze uitkiezen, die de volgende beschrijving bevatte: “Het beste / slechtste kerstlied in het Spaans: waar een moeder haar zoon wijsmaakt dat het zijn schuld was dat het kindeke Jezus voor hem geen cadeautjes voor Kerstmis meenam”! (Bedankt, Camilo Ronderos!)
Betlehemu (Yoruba)
De Nigeriaanse drummer, activist en voordrachthouder Babatunde Olatunji schreef dit kerstlied in samenwerking met Wendell P. Whalum voor de glee club van Morehouse College in Georgia in het begin van de jaren vijftig. Het nummer maakt nog steeds deel uit van het repertoire van de glee clubs – hier spelen ze het in 2018:
Do Narodil se Kristus Pán (Tsjechisch)
Een typisch Tsjechisch kerstliedje. De titel vertaalt als ‘Christus de Heer is geboren.’
Chidda notti disiata (Siciliaans)
Op Sicilië spreken de mensen niet alleen Italiaans, maar ook Siciliaans, dat geclassificeerd is als een taal op zichzelf (en niet als een dialect van het Italiaans – bedankt, Virginia Calabria)! Hier is een nummer van een heel album met Siciliaanse kerstliederen!
Te Kaiwhakaora O Te Ao (Maori)
De Nieuw-Zeelandse zangeres Theia schrijft haar teksten zowel in het Engels als in het Maori. Vorig jaar bracht ze dit kerstlied uit in het Maori, waarin ze zei: “Ik schreef ‘Te Kaiwhakaora O Te Ao’ als een geschenk aan onze mensen – een traditionele kersthymne die we ons eigen kunnen noemen“. De titel kan vertaald worden als ‘Redder van de wereld’.
Es wird schon glei dumpa (Oostenrijks-Beiers)
Oostenrijks-Beiers wordt gesproken in Beieren (Zuid-Duitsland) en Oostenrijk. Dit lied is in deze variant gecomponeerd door een Oostenrijkse dichter en het is sindsdien een populair kerstlied geworden. De vertaling van de titel is ‘Het wordt binnenkort donker’.
Deda Mraze ne Skreci Sa Stace (Servisch / Bosnisch / Kroatisch)
Aleksandra Salamurovic stuurde me een paar verschillende suggesties voor kerstliederen – deze had de volgende boodschap: “De eerste, in het Bosnisch / Kroatisch / Servisch, uit de Joegoslavische tijd (uit mijn kindertijd).” De titel kan vertaald worden als ‘Vadertje Vorst, dwaal niet af van je pad’.
Los tres rei (Asturisch)
Hier is een kerstlied over de drie wijze mannen uit het Oosten in het Asturisch, dat in delen van Spanje wordt gesproken.
In der Weihnachtsbäckerei / Die Nacht ist Vorgedrungen (Duits)
Ik kreeg ook veel geweldige suggesties voor Duitse kerstliedjes, en uiteindelijk koos ik twee heel verschillende. De eerste werd opgestuurd met de omschrijving “dit is de ultieme Duitse klassieker voor kinderen” (bedankt, Dennis Dressel)! De andere heeft een interessant, maar duister achtergrondverhaal; het is in 1937 als gedicht geschreven door Jochen Klepper en het gaat erover hoe er zelfs in de donkerste tijden weer licht zal zijn.
Tulkoon joulu (Finsk)
Tulkoon joulu (’Laat Kertmis komen’) is een Fins kerstlied van Pekka Simojoki. Hier is het gepresenteerd in de versie van de band Raskasta Joulua. De naam van de band betekent ’Heavy Christmas’, en sinds 2004 hebben ze zich gespecialiseerd in heavy metal-versies van Finse kerstliedjes!
V Viflejemi Novina (Rusyn)
Dit is een kerstlied in Rusyn, een (Zuid-)Oost-Slavische variëteit.
Holy Moly Holy Night (Japans)
Een kersthit van dit jaar van de Japanse popmuzikanten CHANMINA en SKY-HI!
Nadal de luintra (Galicisch)
Hier is nog een kerstlied uit een minderheidstaal in Spanje, Galicisch.
Jul, jul, strålande jul (Zweeds)
Een zeer populair kerstlied in heel Scandinavië. Er zijn ook Deense en Noorse versies gemaakt, maar hier is het in de originele taal. De titel kan vertaald worden als ‘Kerstmis, Kerstmis, Glorieuze Kerstmis.’
Als de Eerste Sneeuw Valt (Nederlands)
Dit is weer een nieuw nummer, dit keer uit Nederland!
V Lesu Rodilasj Elochka (Russisch)
V Lesu Rodilasj Elochka (’Een nieuwjaarsboom is geboren in het bos’) is het beroemdste Russische kerstlied voor kinderen – of liever: nieuwjaarslied. In Rusland is het nieuwjaar en niet Kerstmis dat wordt gevierd met een versierde boom en cadeautjes!
It’s Hard to Be a Nissemand (Nisse-Engels)
De Deense komediegroep De Nattergale creëerde hun iconische gemengde taal (een combinatie van Jutlands Deens met Engels) voor hun tv-adventskalender “The Julekalender” in 1991, hoewel de show vol geweldige liedjes staat, “It’s Hard to Be a Nissemand (‘Kerstkabouter’) is misschien wel de meest bekende.
Dat is het voor nu! ENORME dank gaat uit naar Aleksandra Salamurovic, Andrea Bruun, Anna-Kaisa Jokipohja, Bea Gómez Vidal, Bilyana Todorova, Camilo Ronderos, Dennis Dressel, Elena Castroviejo, @Elenaryk, Eleonora Sciubba, Elisabeth Apicella, Franco Pauletto, Hanna Thaler, Jakub Mlynář, Kristian Mortensen, Nicholas Mikkelsen, Sergio López-Sancio, Sofia Navarro, Sophia Fiedler, @TioMiel, Virginia Calabria en @whereabeat, die me links en informatie over kerstliedjes op Twitter stuurden! Je kunt de hele Twitter-thread hier vinden, als je nog een paar nummers wilt zien die het deze keer niet hebben gehaald! Fijne feestdagen allemaal!
Hier kunt U ook een complete afspeellijst (playlist) vinden met de meeste van de bovenstaande nummers.
Maria Jørgensen is promovenda aan de Universiteit van Aarhus, waar ze de grammatica van vragen en antwoorden in Deense interactie onderzoekt. En ze houdt ook van muziek in verschillende talen!
